صحیفه زندگی

می گوید: کلاً انسان هایی فروتن و مأخوذ به حیایی هستیم. تا زمانی که کسی از ما و داشته هایمان برایمان نگوید، چیزی از آن ها بروز نمی دهیم! برای مثال تا غربی ها مولانا و مثنوی عظیمش را به ما نشناساندند، این سرمایه را آشکار نکردیم، اما همین که نامش در جهان پیچید، اقوام ترک و افغان و فارس و تاجیک، همه به دنبال از آن خود کردن او شدند. مشغول الذمه اید اگر دلیل چنین کاری را رخوت، تنبلی و ازخودبیگانگی بدانید. می گویم: مشکلی نیست، مثنوی که اثری متعلق به انبیا و ائمه معصوم نیست. ما در زمینۀ شناختن و شناساندن چنین سرمایه هایی، تلاش های قابل توجهی انجام داده اید. همین صحیفه ی سجادیه از امام زین العابدین بیمار را ببین. با دعاهایش، بسیار انس داریم. با دعاهایش، که گویی مال آن جهانند، هر شب تا ملکوت پرواز داریم. می گوید: نه امامت را خوب شناخته ای و نه کتابش را. پاسخت را به سخن شهید مطهری محول می کنم. «جاهلی در یکی از مجلات نوشته بود، امام زین‌العابدین بیمار آدم پاکی بود، متأسفانه کاربر نبود، عرضه و لیاقتی نداشت؛ حضرت عباس خوب بود که هم پاک بود و هم کاربر. به همان آدم اگر بگویید امام‌هایت را بشمار، می‌گوید امام چهارم من امام زین‌العابدین بیمار است. ببینید همین یک جریان کوچک چقدر انحراف به وجود می‌آورد». این انحراف در باب صحیفه ی سجادیه نیز وجود دارد. کتابی که پس از قرآن و نهج البلاغه مهم‌ترین میراث مکتوب شیعه به حساب می‌آید و به نام‌های «خواهر قرآن» و «انجیل اهل بیت (علیهم‌السّلام)» و زبور آل محمد مشهور است، برایمان به کتاب مرگ و دعا تقلیل یافته است. این در حالی است که این صحیفه، صحیفه ی زندگی است و به منزله یک دائره المعارف علوم بشری است و آنچه انسان برای سعادت خود بدان نیاز دارد در آن یافت می‌شود؛ که اصول اعتقادات، احکام، فروعات دین، معارف توحیدی و عرفانی، اخلاقیات و مسائل اجتماعی و سیاسی از آن جمله‌اند. امام، ضمن دعاها، سلسله ای از مسائل علمی و حساس‌ترین مسائل حقوقی و روانی و تربیتی را بازگو می‌کند که بیانگر محتوای غنی و معارف والای این کتاب ارزشمند است. قطعا با معرفی صحیح و کامل صحیفه سجادیه، می‌توانیم با عصاره تفکر اهل بیت آشنا شده و در گام‌های بعدی با آن انس گرفته و از مواهب متعدد آن نیز بهره‌مند شویم. امیدواریم این درس انگیزه لازم برای آشنایی بیشتر با صحیفه و انس با این کتاب را در جان‌های تشنه‌ی معارف ناب ایجاد نماید.

این درس، توسط استاد محمد صادق کفیل در 6 جلسه ارائه شده است. هدف اصلی استاد، بازشناساندن صحیفه سجادیه به عنوان صحیفه ی زندگی و ارائه دهنده سبک درست ارتباط با خود، خدا و جامعه است. ایشان این هدف را از طریق پرداختن به موضوعاتی از قبیل تحلیل دوران حیات امام سجاد (ع) و شرایط سیاسی و اجتماعی آن دوره، اقتصاد و سبک زندگی در صحیفه سجادیه، توحید و انسان در صحیفه سجادیه دنبال نموده اند. بیایید با یکدیگر به بخشی از سخنان استاد، نگاهی بیندازیم. « روایت داریم که اگر کسی دچار مشکل اقتصادی شد و پیش شما آمد، اول لبخند بزن و خدا رو شکر کن و اگر داری به او بده و اگر نداری به دنبال آن باش که برای آن جور کنی. امام سجاد (ع) می فرمایند اگر چنین نکنی، بین من و شما هیچ ولایتی وجود ندارد».